Coraz trudniej zostać Brytyjczykiem

Obywatelem Wielkiej Brytanii może zostać każdy bez względu na zawód, narodowość czy wyznanie. Należy spełnić jednak określone warunki. Jednym z nich jest zaliczenie testu „Life in the UK” sprawdzającego wiedzę kandydata na temat życia w Wielkiej Brytanii. Od marca pytania testu będą znacznie trudniejsze - czy oznacza to, że tylko nieliczni będą mogli zostać Brytyjczykami?

Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać brytyjskie obywatelstwo?

Przede wszystkim należy mieć ukończone 18 lat, być zdrowym psychicznie i mieć dobre usposobienie. Należy zadeklarować chęć stałego zamieszkania w Wielkiej Brytanii. Wymagana jest również znajomość języka angielskiego, walijskiego bądź też gaelickiego. Kandydaci na obywateli brytyjskich muszą również zaliczyć test „Life in the UK" lub ukończyć kurs „English for speakers of other languages (ESOL)” oraz uczęszczać na zajęcia z wiedzy obywatelskiej. Proces ten nazywany jest „naturalizacją".

Dodatkowo, należy spełnić kilka warunków związanych z okresem pobytu w Wielkiej Brytanii. I tak, kandydat na brytyjskiego obywatela musi mieszkać na terenie Zjednoczonego Królestwa przez 5 ostatnich lat przed złożeniem wniosku o przyznanie obywatelstwa (chyba, że współmałżonek lub partner jest obywatelem Wielkiej Brytanii), w okresie tych 5 lat nie spędził więcej niż 450 dni poza jego terenem, ani więcej niż 90 dni w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Ponadto należy posiadać bezterminowe zezwolenie na pobyt na terenie Wielkiej Brytanii otrzymane przynajmniej na 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o przyznanie obywatelstwa (chyba, że współmałżonek lub partner jest obywatelem Wielkiej Brytanii). Ostatni warunek mówi, że Brytyjczykiem nie zostanie osoba, która złamała prawo imigracyjne przebywając na terenie Zjednoczonego Królestwa.

Dzieci poniżej 18 roku życia

Osoby niepełnoletnie również mogą ubiegać się o obywatelstwo, jeśli spełniają wszystkie warunki z wyjątkiem zaliczenia testu „Life in the UK". W ich imieniu wniosek składają rodzice.

Jeśli jedno z małżonków jest obywatelem Wielkiej Brytanii

W tym przypadku warunki są nieco złagodzone: nadal jednak należy mieć ukończone 18 lat, być zdrowym psychicznie i mieć dobre usposobienie. Wymagana jest również znajomość języka angielskiego, walijskiego bądź też gaelickiego oraz zaliczenie testu „Life in the UK" lub ukończenie kursu English for speakers of other languages (ESOL) a także zajęć z wiedzy obywatelskiej.

Jeśli drugi z małżonków lub partnerów cywilnych nie pracuje dla brytyjskiego rządu, organizacji międzynarodowej lub w spółce założonej w Wielkiej Brytanii, należy spełnić kilka dodatkowych warunków: należy mieszkać w Zjednoczonym Królestwie przez ostatnie 3 lata, w okresie tych 3 lat nie można spędzić więcej niż 270 dni poza jego terenem, ani więcej niż 90 dni w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Warunek niezłamania prawa imigracyjnego przebywając na terenie Zjednoczonego Królestwa również ma tu zastosowanie.

Koszt uzyskania obywatelstwa brytyjskiego poprzez proces naturalizacji wynosi £851,

w przypadku wniosków składanych przez dwie osoby (mąż i żona lub partnerzy cywilni) cena 'promocyjna' wynosi £1317

Jak przebiega proces aplikacyjny?

Istnieją trzy sposoby starania się o obywatelstwo brytyjskie:

Składając  wniosek we własnym imieniu. W tym celu wystarczy wypełnić formularz AN - application for naturalisation as a British citizen. Jeśli składamy wniosek dla dziecka, które nie ukończyło 18 roku życia, to wypełniamy formularz MN1 - application for naturalisation as a British citizen on behalf of a child under 18. Oba formularze oraz broszurę z instrukcjami pomagającymi w ich wypełnieniu można pobrać ze strony internetowej home office http://www.ukba.homeoffice.gov.uk

Za pośrednictwem Biura Weryfikacji Narodowości (Nationality Checking Service – NCS). NCS podlega lokalnym urzędom miasta. Na stronie internetowej Home Office można sprawdzić, czy przy najbliższym urzędzie znajduje się NCS.

Poprzez agenta lub przedstawiciela (może to być prywatna firma bądź osoba) - jeżeli korzystamy z tego rodzaju pomocy, musimy sprawdzić, czy agent lub przedstawiciel widnieje w rejestrze prowadzonym przez Biuro pełnomocnika ds. służb imigracyjnych (Office of the Immigration Services Commissioner).

Co następuje po złożeniu wniosku?

Po złożeniu wniosku otrzymamy potwierdzenie - może to potrwać do 4 tygodni. Zaś decyzję o przyznaniu nam obywatelstwa otrzymamy w ciągu 6 miesięcy, chyba, że zajdzie konieczność dostarczenia brakujących informacji bądź dokumentów, w tym przypadku proces może się znacznie wydłużyć.

Warto nadmienić, iż jeśli w tym czasie sytuacja wnioskodawcy ulegnie zmianie, np. przeprowadzi się, zawrze związek małżeński lub zostanie aresztowany, należy niezwłocznie powiadomić UK Border Agency. Można to zrobić wysyłając emaila na adres: ukbanationalityenquiries@ukba.gsi.gov.uk Zanim otrzymamy decyzję o zaakceptowaniu naszego wniosku lub i jego odrzuceniu, możemy zostać wezwani na rozmowę, podczas której nie będziemy mogli skorzystać z pomocy tłumacza.

Ceremonia przyznania obywatelstwa

Wraz z odpowiedzią o pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, kandydat na Brytyjczyka otrzyma zaproszenie na ceremonię przyznania obywatelstwa. Każdy, kto otrzymał takie zaproszenie, o ile mieszka w tym czasie w Wielkiej Brytanii, jest obowiązany wziąć w niej udział. Ceremonie zazwyczaj odbywają się w lokalnych urzędach miasta. Przybywając na nie należy wziąć ze sobą otrzymane zaproszenie. Przyznawanie obywatelstwa odbywa się w grupach, na które można przyprowadzić 2 gości, istnieje również możliwość zorganizowania prywatnej ceremonii. W tym celu należy skontaktować się z urzędem miasta.

Co się dzieje podczas ceremonii?

Każdy z przyszłych obywateli brytyjskich składa przyrzeczenie, przysięgę wierności (an oath of allegiance) lub zeznanie bez przysięgi (affirmation), jeśli dana osoba nie godzi się przysięgać na Boga. Składając powyższe przyrzeczenia, ślubujący przysięgają przestrzeganie praw, wolności i przepisów obowiązujących w Wielkiej Brytanii. Podczas ceremonii wszystkim uczestnikom zostaną wręczone świadectwa obywatelstwa brytyjskiego oraz pakiet powitalny. W niektórych urzędach ceremonie są nagrywane lub robione są pamiątkowe zdjęcia, które później można nabyć.

Test „Life in the UK"

Test ten jest sprawdzianem wiedzy o życiu w Wielkiej Brytanii i stanowi część procesu aplikacyjnego o obywatelstwo dla osób powyżej 18 roku życia. „Life in the UK" testuje również znajomość języka angielskiego kandydatów. Składa się z 24 pytań wielokrotnego wyboru i aby go zaliczyć, należy poprawnie odpowiedzieć na 18 z nich (75%).

Test wprowadzono w listopadzie 2005r. Kwestią sporną jest jednak treść pytań; niedługo po wprowadzeniu testu krytycy zarzucali autorom, iż przygotowując się do niego, kandydaci na obywateli zamiast uczyć się o historii czy kulturze Wielkiej Brytanii dowiadują się gdzie znaleźć plan pociągów, czy jak starać się o zasiłek.

Dlatego obecny rząd postanowił to zmienić i przekonstruować pytania - teraz aby zostać Brytyjczykiem należy na wskroś znać Monty Pythona, a także wiedzieć ile lat ma Królowa. Przeciwnicy obecnej wersji uważają, iż zaliczenie testu będzie znacznie trudniejsze - według nich jest to kolejny środek stosowany przez rząd, którego celem jest zmniejszenie liczby imigrantów zamieszkujących teren Zjednoczonego Królestwa. Zarzucają również autorom pominięcie pytań dotyczących wiedzy praktycznej dotyczącej życia w Wielkiej Brytanii,  twierdzą, że przecież celem przeprowadzenia testu jest zachęcenie do uczestniczenia we wszystkich aspektach życia obywatelskiego - czego nie zapewnią suche informacje z zakresu historii i kultury.

Trudność nowej wersji testu polega na tym, iż wymagana wiedza jest dosyć obszerna i szczegółowa - aby uzyskać pozytywny wynik należy znać tradycyjne zwyczaje Brytyjczyków, np. na czym polega halloweenowe „cukierek albo psikus", wykazać się wiedzą na temat świętych patronów, a także przełomowych wydarzeń historycznych i związanych z nimi miejsc. Materiał do nauki pokrywa okres od Epoki Kamienia do Olimpiady 2012.  Sylabus przygotowujący do testu będzie wypełniony informacjami dotyczącymi słynnych pisarzy, naukowców czy polityków, dlatego niech nie zdziwią Was pytania o Williamie Szekspirze, Robercie Burnsie czy Winstonie Chirchillu. Nowe pytania zastąpią te dotyczące korzystania z wodomierzy, internetu czy przebiegu rozmów o pracę.

Według Home Office, dzięki nowej wersji testu „Life in the UK" imigranci, którzy starają się o uzyskanie brytyjskiego obywatelstwa poznają „wartości i zasady stanowiące podstawę życia Brytyjczyków" – podkreślił minister ds. imigracji, Mark Harper. „Zamiast uczyć ludzi jak złożyć wniosek o zasiłek, nowy sylabus będzie zachęcał ich do uczestnictwa w życiu Wielkiej Brytanii” – dodał.

W zeszłym roku do sprawdzianu z wiedzy o Wielkiej Brytanii przystąpiło 150.000 osób. Koszt testu to £50, podręcznik zaś kosztuje £12.99. Można go nabyć w wielu księgarniach.

A tu kilka przykładowych pytań opublikowanych w the Daily Telegraph:

1) W roku 1801 powstała nowa wersja oficjalnej flagi Wielkiej Brytanii. Jak jest nazywana? A) The British Standard B) The Royal Banner C) The Union Jack D) The St George Cross

2) W jakim wieku można w Wielkiej Brytanii zostać sędzią przysięgłym?

A) 16 B) 18 C) 21 D) 25

3) Który z poniższych obiektów jest prehistorycznym  pomnikiem znajdującym się w hrabstwie Wiltshire?

A) Hadrian's Wall B) Offa's Dyke C) Fountain's Abbey D) Stone Henge

Odpowiedzi 1) C 2) B 3) D