Koszty i opłaty sądowe

Koszty i opłaty sądowe – czy można ich uniknąć?

Według systemu prawnego Anglii i Walii, koszty sądowe pokrywa strona, która przegrała proces (loser pays). Ze względu na wysokość tych kosztów, większość z nas obawia się zwrócić o poradę do kancelarii prawniczej, nie mówiąc już o wniesieniu pozwu. Czy zawsze kwestie prawne muszą być aż tak kosztowne? Mamy bardzo niewielkie szanse na całkowite uniknięcie kosztów sądowych, jednak istnieje kilka sposobów, aby znacznie je zmniejszyć.

Pomoc prawna (Legal Aid)

Osoby, które nie są w stanie całkowicie pokryć kosztów sądowych mogą ubiegać się o tzw. Legal Aid, czyli pomoc prawną. Legal Aid przybiera różne formy, jedną z nich jest Legal Help.Ten rodzaj pomocy pokrywa koszty przygotowania pozwu do sądu i obejmuje m.in. ogólną poradę prawną, sporządzenie dokumentacji, listów, negocjacje, mediację, itd. Legal Help nie pokrywa natomiast kosztów wszczęcia postępowania sądowego, ani honorarium prawnika reprezentującego nas w sądzie.

W jakich sprawach możemy ubiegać się o Legal Help?

Ta forma pomocy pokrywa koszty ogólnej porady prawnej obejmującej kwestie:

• zaniedbań lekarskich
• odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiu, ale nie we wszystkich przypadkach
• eksmisji z lokalu mieszkaniowego, wskutek nieopłacania czynszu
• praw konsumenta
• prawa rodzinnego
• dyskryminacji

Warunki, które należy spełnić, aby uzyskać Legal Help

Legal Help należy się tym osobom, które otrzymują niektóre zasiłki, np. Employment and Support Allowance czy income-based Jobseeker's Allowance. Jeżeli zaś chodzi o zarobki, to osoby uprawnione do otrzymywania Legal Help to te, których miesięczny dochód brutto nie przekracza £2657. Jeżeli dana osoba posiada więcej niż czworo dzieci, limit ten zostaje podwyższony o £222 za każde kolejne dziecko.

Niestety, wyżej wymieniona kwota nie jest ostatecznym kryterium. Prawnicy obliczają również nasz dochód do dyspozycji (disposable income), odliczając od dochodu brutto podatek, składki national insurance oraz ewentualne alimenty na dziecko. Ponadto, jeżeli nasz partner(ka) nie jest zatrudniony/a oraz jeżeli mamy dzieci, nasz dochód zostanie odpowiednio pomniejszony. Zarobki partnera/ki również będą brane pod uwagę, chyba że jest to osoba, z którą jesteśmy w sporze. Ostatecznie, nasz dochód do dyspozycji nie powinien przekroczyć £733, co gwarantuje nam pełną pomoc finansową.

Warto dodać, że w przypadku gdy otrzymaliśmy odszkodowanie w wyniku wygranej sprawy o zaniedbanie lekarskie, pozew rodzinny lub z tytułu uszczerbku na zdrowiu, dofinansowanie Legal Help traktowane jest jako pożyczka, której część będziemy musieli spłacić. Kwota, która z tego tytułu zostanie odliczona od odszkodowania to tzw. opłata ustawowa (statutory charge).

Reprezentacja prawna (Legal Representation)

Kolejną formą pomocy prawnej jest pokrycie kosztów sądowych w niektórych sprawach cywilnych. Możemy być uprawnieni do tegoż dofinansowania tylko do czasu, kiedy prawnik zajmuje się naszą sprawą. Zatem, jeżeli stwierdzi on, że sprawa najprawdopodobniej nie zostanie wygrana, pomoc finansowa może zostać cofnięta.

Należy zaznaczyć, iż nie możemy ubiegać się o pokrycie kosztów reprezentacji prawnej, jeżeli wnosimy pozew o odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu.

Warunki, które należy spełnić, aby uzyskać Legal Representation
Kryteria są podobne do Legal Help, z wyjątkiem sytuacji, gdy nasz dochód do dyspozycji przekracza £315 – w tym wypadku należy opłacać miesięczną składkę przez cały okres otrzymywania pomocy pokrywającej koszty reprezentacji. Wysokość składki zależna jest od naszych dochodów.

Dodatkowe koszty

W przypadku wygrania sprawy – otrzymane odszkodowanie zostanie obniżone o honorarium dla prawników (opłata ustawowa).

W przypadku przegrania sprawy – sąd może nakazać opłacenia kosztów sądowych strony przeciwnej.

Inne formy pomocy prawnej

Związki zawodowe

Związki zawodowe mogą zapewnić nam reprezentację w sądzie, nie tylko w sprawach związanych z zatrudnieniem. Reprezentacja ze strony związków zawodowych jest o tyle korzystna, iż nie ma obowiązku opłacania comiesięcznej składki, jak w przypadku standardowej pomocy prawnej.

Citizens Advice Bureau

Citizens Advice Bureau świadczy niezależną i bezpłatną  pomoc  w wielu kwestiach i problemach. Warto zwrócić się do najbliższego CAB o pomoc, zarówno poprzez pocztę emailową, telefonicznie, a także osobiście.

„No Win No Fee"

Jeżeli nie przysługuje nam żadna z możliwych pomocy prawnych oraz gdy ubezpieczenie nie pokrywa kosztów sądowych, możemy zdecydować się na zawarcie z prawnikiem umowy na zasadzie „no win no fee".

Podstawowym założeniem tej zasady jest brak kosztów sądowych, jeżeli sprawa nie zostanie wygrana. Nie należy jednak wierzyć zapewnieniom o całkowitym braku opłat, gdyż może się okazać, że musimy pokryć część kosztów, zaś w przypadku wygranej, honorarium prawników wynosi znacznie więcej niż gdybyśmy przegrali sprawę. Zatem przed zawarciem umowy należy zastanowić się, czy warto zdecydować się na usługi prawnicze na zasadzie 'no win no fee', gdyż niezależnie od rezultatu sprawy, koszty, które musimy pokryć mogą być znacznie wyższe niż się spodziewaliśmy.

Weźmy na przykład opłatę podstawową (Basic Fee) – nie musimy jej uiszczać, jeżeli przegramy sprawę, zaś w przypadku wygranej, opłaci je strona przeciwna. Jednakże, jeśli druga strona uzna, że opłata jest zbyt wysoka, sąd może orzec, iż nie musi opłacać pełnej kwoty, a pozostała jej część zostanie potrącona z naszego odszkodowania.

Opłata od wygranej (Success Fee)

Opłata od wygranej jest dodatkową opłatą na rzecz prawnika, który pomógł nam wygrać sprawę. W przypadku umowy „no win no fee” opłata od wygranej jest dosyć wysoka, a nawet dwa razy wyższa niż w przypadku standardowej umowy. Ponownie, jeżeli nie uda się odzyskać tej kwoty od strony przeciwnej, będziemy musieli opłacić całość lub jej część z naszego odszkodowania. Przed zawarciem umowy „no win no fee” należy zapytać prawnika, jaka suma zostanie potrącona z odszkodowania oraz jaka kwota zostanie pokryta przez stronę przeciwną.

Pozostałe opłaty

Pomimo zapewnienia o braku jakichkolwiek kosztów, musimy przygotować się na opłacenie honorarium dla ekspertów, kosztów sporządzenia sprawozdań z wypadków, kosztów sądowych oraz podróży. Ponownie, opłaty te mogą być stosunkowo wysokie, a umowa „no win no fee” może ich nie pokrywać.

Ukryte koszty

Zawierając umowę „no win no fee” warto również upewnić się, czy nie ma dodatkowych ukrytych kosztów. W określonych warunkach, w zależności od postanowień umowy, może zaistnieć konieczność uiszczenia dodatkowych opłat, np. w przypadku rezygnacji ze sprawy, odmowy współpracy z prawnikiem, zmiana kancelarii prawniczej itp.